İİslam ülkelerinde hatta aynı coğrafyada yaşayan Müslümanlar arasında bile, farklı günlerde oruca başlanması, dolayısıyla bayramların da değişik günlerde yapılması tevhit eksenli bir dinin ve geleneğin ruhuna aykırı düşmektedir. Sorunun çözümü için Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 1978 yılında İstanbul Rü’yeti Hilal Konferansı düzenlenmiş ancak alınan kararların hayata geçirilememesi sebebiyle İslam ülkeleri arasında, hatta aynı coğrafyalarda yaşayan ülkeler arasında dahi farklı günlerde Ramazana başlama ve bayram yapma uygulamaları devam etmektedir. Sonraki dönemlerde yapılan onca ilmi toplantı ve çalışma da, çok önemli sonuçlar ortaya koymasına rağmen, sorunu ortadan kaldıramamıştır.

Öte yandan Avrupa’da yaşayan Müslümanlar için dini bayramların tatil olması yönünde bir takım çalışmaların yapıldığı günümüzde, bayram için belirli bir günün üzerinde ittifak edilememesi, Müslümanlar açısından mağduriyetlere neden olmakta ve gönülleri yaralamaktadır.

İlmi olarak 24 saat içerisinde yerkürenin herhangi bir kısmında kameri aya girmemiş bir yer kalmamasına rağmen Ramazan ayının başlangıcı veya bayramların bazen üç hatta dört farklı günde olması, Müslümanların büyük çoğunluğu nezdinde rahatsızlıklara hatta tefrikaya yol açmaktadır.

Mekke-i Mükerreme ile aynı boylamlarda ve hatta aynı coğrafyada bulunan bazı ülkelerin hacıları Arafat’ta vakfe yaparken aynı gün o ülkelerde Kurban bayramı yapılması insanları tedirgin etmektedir.

Avrupa’da, Kafkaslarda ve Balkanlarda, aynı şehirlerde yaşayan ve hatta aynı mescitte namaz kılan Müslümanlar farklı günlerde Ramazana başlamakta veya bayram yapmaktadır. İslam’ın birlik - beraberlik, kardeşlik ve vahdet anlayışı ile bağdaşmayan bu durum yeni gruplar ve kimlikler oluşturmanın aracına dönüşmektedir.

Bu durum, kameri aybaşlarının başlangıcı meselesinin Müslüman ilim adamları ve yetkililer tarafından geniş bir katılımla bir daha ele alınmasını gerekli kılmaktadır. En azından Avrupa’da yaşayan Müslümanlar arasında birliğin sağlanabilmesi açısından bu hususun yeniden ele alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Astronomi ilminin günümüzde ulaştığı seviye, İslami Astronomi Cemiyetlerinin ve üniversitelerde Astronomi bölümlerinde çalışan ilim adamlarının verimli çalışmaları, bu hususta karar merciinde bulunan yetkililerin işini kolaylaştırmaktadır.

Konuyla ilgili olarak sorumluluğunun farkında olan Diyanet İşleri Başkanlığı, İslam ülkelerindeki ilgili ilim adamlarını, astronomları ve karar merciinde bulunan yetkilileri bir araya getirecek kapsamlı bir toplantı yapmaya karar vermiştir.

18-19 Şubat 2013 tarihleri arasında yapılan bir hazırlık toplantısıyla başlatılan süreç, İslam dünyasında yaşanan kaos ve elim hadiseler nedeniyle bir müddet ertelenmiştir.

Gelinen noktada çözüm odaklı bir organizasyonu, tüm Müslümanlara karşı sorumluluğu kabul eden Diyanet İşleri Başkanlığı, 6-7 Şubat 2015 tarihinde oluşturduğu çalışma grubunu toplayarak çalışma şeklini ve yol haritasını yeniden belirlemiştir.

Birçok İslam ülkesinden ve Avrupa’daki Müslüman azınlıklardan saygın ilim adamı ve astronomların katıldığı toplantıda, fıkıh ve astronomi uzmanlarından müteşekkil bir bilim heyeti oluşturulmuş ve kongre takvimi belirlenmiştir. Buna göre:

Kongrenin Adı                    

Uluslararası Kamerî Aybaşları ve Hicrî Takvim Birliği Kongresi

Kongrenin Amacı

Müslümanlar arasında Ramazan ayının başlangıcı ve bayramlar gibi dini günlerin belirlenmesinde birlik sağlanmasına ve Hicri Takvim Birliğine katkı sağlamak.

Kongrenin Formatı:

Kongre, bildirilerin sunulduğu ve üzerinde tartışıldığı bir sempozyum tarzında olmayacaktır. Konunun fıkhi, astronomik ve toplumsal/sosyal boyutlarını ele alan üç sunumla mevcut durum ortaya konulduktan sonra, kongreye sunulan somut çözüm önerileri ve takvim teklifleri üzerinde tartışmalara geçilecektir. Böylece ilmi ve uygulanabilir bir sonuca ulaşılmaya çalışılacaktır.

Genel Sekreter:

Prof. Dr. Yavuz ÜNAL (Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi)

Sekretarya:

Dr. Mustafa Bülent Dadaş (Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı)

Kenan Oral (Din İşleri Yüksek Kurulu Uzman Yrd.)

Üzeyir Öztürk (Din İşleri Yüksek Kurulu Uzman Yrd.)

Bilim Komisyonu

Dr. Ekrem Keleş (Komisyon Başkanı)

Prof. Dr. Ahmed Yaman (Türkiye)

Prof. Dr. Ali Muhyiddîn el-Karadâğî (Katar)

Prof. Dr. Sâcid Özdemir (Türkiye)

Mühendis Muhammed Şevket Avde (Ürdün)

Prof. Dr. Şeref el-Kudât (Ürdün)

Dr. Zülfikar Şâh (Amerika)

Ahmed Câballâh (Avrupa)

Dr. Heymen Mütevellî (Mısır)

Dr. Muhammed Garîb (Mısır)

Dr. Mühendis Celâleddîn Hâncı (Suriye)

Dr. Mustafa Bülent Dadaş (Türkiye)

Astronom İlhami Aşıkkaya (Türkiye)

Kongrenin Dili:

         Türkçe, Arapça, İngilizce, İspanyolca, Almanca, Fransızca ve Rusça’dır.

Kongre Takvimi

Öneriler ve takvim projelerinin kabul edileceği son tarih 15 Eylül 2015’tir.

Kongrenin 2016 senesinin Mayıs ayında yapılması planlanmaktadır.

İşbirliği Sağlayan  Kuruluşlar 

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü

El-Meşrû'u'l-İslâmî li Rasdi'l-ehille  (ICOP)​

Uluslararası Astronomi Merkezi

​

Çözüm Önerileri ve Takvim Teklifleri Hususunda Açık Davet

Bilim Komisyonu, kongre öncesi hazırlık çalışmaları kapsamında dini alanda yetkin ilim adamları, astronomlar ve hicrî takvim konusunda uzmanlaşmış kişiler ile resmî veya sivil kuruluşları, kameri aybaşlarında birlik sağlanması hususundaki önerilerini ve takvim projelerini sunmaya davet etmektedir.

Kongreye sunulması düşünülen tekliflerde ve takvim projelerinde şu iki hususun dikkate alınması arzu edilmektedir:

Hicrî Aybaşları Konusunda Birlik

Kameri aybaşlarının belirlenmesi - Özellikle Ramazan ayının başlangıcı ile Ramazan ve Kurban bayramları gibi dinî günler - konusunda sunulacak önerilerin, dünyanın çeşitli yerlerinde yaşayan Müslümanlar arasındaki farklı uygulamaları makul ilkeler çerçevesinde ortadan kaldıran ya da standartlaştıran nitelikte olması beklenmektedir.

Öneriler yapılırken İslam fıkhı ve astronomi ilminin verileri göz önünde bulundurulmalıdır. Tekliflerin, astronomi ilminin verileri ve fıkıh ilminin esaslarıyla çelişmemesi, uygulanabilir olması ve Müslümanların maslahatını temin etmesi önem taşımaktadır. Bu doğrultuda özellikle Avrupa, Amerika, Balkan Ülkeleri ve Kafkas ülkelerindeki Müslümanların yaşadığı problemlerin çözümü tekliflerde ön planda tutulmalıdır.

Birleşik Hicrî Takvim 

Günümüz dünyasında bireyler, devletler, resmi - özel kurumlar ve kuruluşlar, geleceğe yönelik planlar yapabilmek için ilgililer tarafından benimsenen standart bir takvime ihtiyaç duymaktadır. Zira küreselleşen dünyada, ülkeden ülkeye hatta bölgeler arasında bile değişen bir takvimin, kullanılması ve bu takvime göre planlanma yapılmasını beklemek gerçekçi değildir. Bu sebeple Müslümanların dini ve sosyal hayatlarını planlayabilmeleri için, hassasiyetlerini dikkate alan sistemli bir takvimin hazırlanması zorunludur.

Bu nedenle ilgililerin, uygulamalı takvim tekliflerini, izahlı bir şekilde kongreye sunmaları büyük önem taşımaktadır.

Takvim Tekliflerinde Aranacak Hususlar

Komisyona gönderilecek takvim tekliflerinin aşağıdaki özellikleri taşıması gerekmektedir:

o  Takvim örnekleri astronomi biliminin ve İslam fıkhının genel ilkelerine ve kurallarına uygun hazırlanmalıdır.

o  Kişiler veya kurumlar, takvimleri hazırlarken kullandıkları verileri ve uyguladıkları ilmi esasları açıkça ortaya koymalıdır.

o  İslam âlemi veya bütün dünya için yapılmış olan öneri, en az bir hicrî yıla ait örnek takvimle müşahhas hale getirilmelidir.

o  Önerilen takvim, günlük hayatta kolayca kullanabilecek nitelikte olmalıdır.

o  Takvim önerilerinin 30 Eylül 2015 tarihine kadar sekretaryaya ulaştırılması gerekmektedir.

İletişim adresleri:

Mail: takvim@diyanet.gov.tr

Web: www.takvim.diyanet.gov.tr (Site yapım aşamasındadır.)

Phones: (00 90 312) 295 8529/8598/8504/6970/6971

Faks: (0090 312) 284 8531

Posta Adresi: Üniversiteler Mah. Dumlupınar Blv. No: 147/A 06800 Çankaya ANKARA